Shkruar nga Pierre Haski
Pse gjithë kjo zhurmë rreth armëve bërthamore?
Filmi më i shikuar në Netflix aktualisht është “House of Dynamite” i Kathryn Bigelow, i cili përshkruan momentet para një sulmi bërthamor në tokën amerikane. Në këtë thriller hiper realist, presidenti amerikan ka vetëm pak minuta për të vendosur nëse do të hakmerret, kundër kujt dhe me çfarë force, përpara se një raketë të shkatërrojë Çikagon.
Çështja bërthamore ka qenë prej kohësh një tipar magjepsës në kinema: merrni për shembull klasikun e vitit 1964 të Stanley Kubrick, Dr. Strangelove, me gjeneralin paranojak i cili nis një sulm bërthamor kundër Bashkimit Sovjetik.
Por pasi dëgjuam presidentin e SHBA-së se ka urdhëruar Departamentin e Luftës të “rifillojë testimin e armëve bërthamore”, nuk kemi të bëjmë më me film. Presidenti po e justifikon vendimin duke pretenduar se vendet e tjera po testojnë armët e tyret dhe se Shtetet e Bashkuara duhet të bëjnë të njëjtën gjë.
Vetëm disa ditë më parë, homologu i tij rus Vladimir Putin u mburr me një provë të suksesshme të një rakete lundrimi të quajtur “Storm Bird”, e cila sipas tij mund të mbajë një kokë bërthamore dhe t’i shmanget çdo sistemi mbrojtës. Të nesërmen, ai promovoi “Poseidonin”, një dron nënujor të aftë për të transportuar armë bërthamore.
Megjithatë, Rusia nuk ka treguar shenja se do të përdorë arsenalin e saj bërthamor në Ukrainë, madje as armët e saj taktike me rreze të shkurtër veprimi. Një veprim i tillë do të shënonte sulmin e parë bërthamor që kur Shtetet e Bashkuara bombarduan Hiroshimën dhe Nagasakin në vitin 1945.
Kjo nuk e ka ndaluar rivalitetin bërthamor të nxehet përsëri, jo vetëm midis SHBA-së dhe Rusisë, të cilat ende kanë arsenalet më të mëdha në botë, por edhe me një Kinë që po zgjeron me shpejtësi rezervat e saj të kokave bërthamore.
Trump tani po e fut veten në këtë garë të re armatimesh, megjithëse nuk është e qartë se çfarë do të thotë saktësisht. Çfarë i referohet në të vërtetë “testimi i armëve tona bërthamore”? Nëse ai po flet për shpërthime bërthamore reale, SHBA-të nuk kanë kryer një të tillë që nga viti 1992. Nga ana tjetër, që nga viti 1997, një traktat ndërkombëtar ka ndaluar të gjitha testimet bërthamore. Vetëm Koreja e Veriut ka kryer gjashtë teste që atëherë, duke u përballur më pas me sanksione.
Sidoqoftë, ky qëndrim bërthamor është kryesisht psikologjik. Putini po e përdor kërcënimin bërthamor për të frikësuar evropianët.
Trump, në dinamikën e tij të veçantë dashuri-urrejtje me Putinin, po e paraqet veten si luftëtar, ndërsa njëkohësisht kërkon Çmimin Nobel për Paqen dhe shpall mbështetje për çarmatimin bërthamor.
