Shkruar nga Diplomatico |
Një marrëveshje që shpërblen Rusinë, e gjunjëzon Ukrainën dhe e lë Europën të paguajë faturën e rrezikshme të kompromisit.
Plani i Donald Trumpit për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë është paketuar si diplomaci e re, por në thelb ngjan si një marrëveshje e vjetër: jep territor, heq dorë nga ambiciet, prano “neutralitetin” dhe quaje veten me fat që ke shpëtuar.
Në Washington këtë e quajnë “deal”; në Moskë e quajnë fitore; në Kiev, nëse do të zbatohej, do të përkthehej si kapitullim.
E ndërsa SHBA shfaqet si ndërmjetëse paqeje, ajo po i dorëzon Rusisë një rikthim të heshtur në arkitekturën ndërkombëtare, pa kërkuar asnjë lloj përgjegjësie reale për agresionin. Ironia është se gjithë kjo shitet si plan për stabilitet afatgjatë, ndërsa është thjesht një lloj stopimi i zjarrit duke ia dorëzuar kazmën agresorit.
Europa, nga ana tjetër, po rreshtohet si spektatore. Liderët europianë flasin për “vlerat”, por përballë presionit amerikan, zëri i tyre mbytet në llogaritë ekonomike, varësinë energjetike dhe frikën e valës së radhës të konfliktit që mund të përshkojë kontinentin. E gjithë BE-ja rrezikon të hyjë në një marrëveshje që nuk e ka hartuar vetë, nuk e beson plotësisht dhe nuk e kontrollon dot. Nëse ky plan materializohet, precedentët që krijohen do të jenë fatalë: agresioni shpërblehet, kufijtë kthehen në negociata, ndërsa siguria europiane mbetet nën lutjen “të mos na vijë radha”.
Për Ballkanin, kjo nuk është thjesht politikë e madhe e largët. Një kontinent që dorëzohet para presionit gjeopolitik dërgon valë paqëndrueshmërie edhe në zonat më të brishta. Nëse fuqitë e mëdha e pranojnë ndryshimin e kufijve me forcë në Ukrainë, çfarë i pengon lojtarët destruktivë të ringjallin fantazmat e vjetra në Ballkan? Çfarë i ndal projektet e destabilizimit, skenarët e “rishikimit të kufijve” dhe lojën e influencave ruse në nahinë tonë?
Plani i Trumpit nuk është paqe; është një recetë e rrezikshme e cila nën petkun e zgjidhjes i jep Moskës një legjitimitet që nuk e ka pasur kurrë. Ai e detyron Europën të ecë në një terren që nuk e ka përgatitur, duke u shndërruar nga faktor strategjik në figurant të teatrit gjeopolitik. Dhe nëse Europa e pranon këtë lloj “paqeje”, atëherë rreziku nuk është vetëm për Ukrainën, është për gjithë kontinentin, për stabilitetin e tij, për besueshmërinë e institucioneve dhe për çdo vend që shpreson ende te mbrojtja kolektive. Në fund, është një plan që mundohet të mbyllë luftën, por që hap një epokë të re pasigurie.
