Papa mesazh pushtetarëve: Boll luajtët me fatin e njerëzimit
Papa Leoni XIV nisi vizitën e tij gjashtëditore në Turqi me një paralajmërim të fortë për gjendjen e sigurisë globale. Ai deklaroi nga Ankaraja se bota “po përjeton tashmë një Luftë të Tretë Botërore me episode”.
Fjalimi i tij, i mbajtur në Presidencën Turke përpara udhëheqësve politikë dhe ligjvënësve, u fokusua në rritjen e konflikteve në Lindjen e Mesme, Evropë dhe Afrikë, si edhe në rrezikun që i kanoset rendit ndërkombëtar nga “logjika e forcës ekonomike dhe ushtarake”.
Papa mbërriti në aeroportin Esenboga në orën 12:23, ku u prit nga ministri i Kulturës Mehmet Nuri Ersoy. Sipas traditës së vizitave shtetërore, ai vizitoi mauzoleumin e Ataturkut dhe vendosi një kurorë nderi, përpara se të shkonte në Presidencë, ku u prit me 21 të shtëna topi dhe gardë ceremoniale nga presidenti Rexhep Taip Erdogan. Simbolika e pritjes nënvizoi peshën politike që Turqia i jep këtij udhëtimi.
Në fjalimin e tij, Papa Leon XIV theksoi se rritja e konflikteve është e lidhur me përplasjen e interesave strategjike dhe logjikën e dominimit. Ai kujtoi paralajmërimin e Papa Françeskut për “Luftën e Tretë Botërore të copëzuar”, duke theksuar se kjo fazë tashmë është realitet. “Nuk duhet ta pranojmë këtë si normalitet. E ardhmja e njerëzimit është në rrezik”, u shpreh ai.
Papa kërkoi ndërtimin e një kulture të re dialogu dhe drejtësie, duke kritikuar sistemet globale që mbështeten te “e drejta e më të fortit”. Ai paralajmëroi gjithashtu për rreziqet e inteligjencës artificiale, të cilat sipas tij mund të “fiksuan pabarazitë ekzistuese, duke riprodhuar paragjykimet e shoqërive tona”. Sipas Papës, teknologjia duhet të shërbejë për të korrigjuar dëmet e shkaktuara ndaj unitetit njerëzor, jo për t’i thelluar ato.
Ai e vlerësoi Turqinë si vend me lidhje të thella historike me krishterimin dhe si mundësi reale për të luajtur rol stabilizues në rajon. “Turqia mund të jetë urë mes popujve dhe feve, në një botë që rrezikon të copëzohet gjithnjë e më shumë”, tha Papa.
Presidenti Erdogan, nga ana e tij, e quajti vizitën e Papës një moment kritik, në një kohë kur tensionet nga Gaza te Ukraina po formësojnë realitetin global. Erdogan theksoi rolin e Turqisë si fuqi humanitare, duke përmendur miliona refugjatët sirianë dhe ndërmjetësimin në marrëveshjen e grurit në Detin e Zi.
Në një mesazh të ashpër ndaj Izraelit, Erdogan foli për “më shumë se 70 mijë viktima në Gaza”, duke përfshirë goditjet ndaj objekteve fetare. Ai përsëriti qëndrimin e Ankarasë për zgjidhjen me dy shtete mbi kufijtë e vitit 1967 dhe deklaroi se Turqia refuzon çdo formë diskriminimi, duke cituar figurat mistike Yunnus Emre dhe Mevlana Rumi.
Pas takimeve zyrtare, Papa vizitoi kreun e Diyanet-it, Safi Arpagus, si dhe nunciaturën e Vatikanit, përpara se të nisej drejt Stambollit. Vizita e tij në Turqi do të pasohet nga një udhëtim në Liban, i cili pritet të ketë po aq peshë simbolike dhe politike, duke qenë se vendi mbetet një nyje kyçe e tensioneve fetare dhe gjeopolitike në Lindjen e Mesme.
Në tërësi, mesazhi i Papës nga Ankara u lexua si një thirrje e hapur për ringritjen e diplomacisë globale dhe frenimin e përshkallëzimit të konflikteve, në një kohë kur arkitektura e sigurisë botërore po përjeton lëkundjet më të mëdha që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
