Rreziqet dukeshin shumë të larta për kryeministrin belg De Wever…
Kredia prej 140 miliardë eurosh e Bashkimit Evropian për Ukrainën mbetet në dyshim, dhe duket se do të zgjasë për të paktën dy muaj të tjerë, pasi udhëheqësi i vendit të tetë më të madh të bllokut e kritikoi ashpër përdorimin e aseteve të konfiskuara ruse për të financuar Ukrainën.
Belgjika, një nga gjashtë anëtarët themelues të BE-së dhe e njohur për dashurinë e saj për artin e kompromisit klasik evropian, ia doli ta zbuste shumë gjuhën e botuar në një samit në Bruksel. Rezultati nuk bën shumë gjë përveçse shtyn vendimin nëse do të vazhdohet me planin deri në takimin e radhës të udhëheqësve. Dhe ripërtërin shqetësimet në lidhje me angazhimin e bllokut ndaj Ukrainës.
Kryeministri në fjalë, belgu Bart De Wever, është një nacionalist flamand i krahut të djathtë i cili është nën presion për planin në vend, sepse thotë se operacioni mbart rreziqe të mëdha financiare dhe ligjore për Belgjikën, ku mbahen shumica e aseteve ruse. Shefat e BE-së thonë se i kuptojnë shqetësimet e tij, por nuk mundën të gjenin një mënyrë për ta qetësuar atë.
“Është pak e hidhur për mua që tani na fajësojnë si vend që nuk na pëlqen”, u tha De Wever gazetarëve. Ai e përshkroi idenë që taksapaguesit belgë të përfundojnë përgjegjës për veprimet e BE-së, një çmenduri.
Qëndrimi i paqartë i Donald Trump ndaj mënyrës se si duhet të merret me pushtimin e Ukrainës nga Moska, pavarësisht sanksioneve që këtë javë u vendosën dy kompanive më të mëdha të naftës ruse, ia ka vënë barrën Evropës për të forcuar mbështetjen e saj. Ndërsa qeveritë e Evropës dhe Banka Qendrore Evropiane e kanë konsideruar prej kohësh përdorimin e aseteve ruse për të armatosur dhe rindërtuar Ukrainën si të paimagjinueshme nga frika se do të shkelte ligjin ndërkombëtar, kjo doli si një perspektivë reale në muajt e fundit, ndërsa lufta është zvarritur.
BE të enjten shpresonte t’i jepte Komisionit Evropian një mandat të fortë për të bërë një propozim ligjor që përshkruan kredinë që javën e ardhshme. Kryeministri belg, De Wever siguroi që kjo të mos ndodhte.
-‘Mjaftueshëm i ekuilibruar’
Një ditë e plotë negociatash frenetike pa bisedimet të ndërprera, pa marrëveshje në një moment, vetëm që udhëheqësit të ktheheshin më vonë në mbrëmje pasi këshilltarët e tyre punuan për gjuhën e kompromisit. De Wever lejoi që deklarata përfundimtare e samitit të thoshte se ai nuk do të pengonte Komisionin të shqyrtonte më tej idenë e konfiskimit të aseteve. Kjo vështirë se ishte ajo që ëndërronte Kievi.
“Është një tekst mjaftueshëm i balancuar për të lejuar interpretime që u përgjigjen të gjitha nevojave dhe ndjeshmërive, në mënyrë që të gjithë të japin një interpretim të caktuar që është i mirë për veten e tyre”, tha një diplomat i BE-së i informuar mbi diskutimet, i cili foli në kushte anonimiteti sepse bisedimet ishin private.
Pak veta arritën ta fshehin faktin se rezultati ngre pyetje të reja rreth mbështetjes së brishtë të BE-së për Ukrainën, me konfliktin që po i afrohet përvjetorit të katërt.
“Plani i aseteve nuk është varrosur. Ne ishim në gjendje të diskutonim detajet teknike“, u tha gazetarëve Presidenti francez Emmanuel Macron.
Ai shtoi se nuk kishte mundësi të tjera financimi në tryezë për ndihmën për Ukrainën. Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, u tha udhëheqësve se rreziqet që lidhen me kredinë janë “të menaxhueshme”.
Me Belgjikën që sinjalizoi se nuk ishte dakord me planin, diplomatët kombëtarë dhe të BE-së kaluan shumë ditë në prag të samitit duke u përpjekur të gjenin gjuhë ligjore për të siguruar De Weverin dhe megjithatë t’i jepnin Komisionit udhëzimet që do t’i nevojiteshin për të çuar përpara idenë.
Por, ndërsa ato drafte të mëparshme të deklaratës së përbashkët, madje edhe në mëngjesin e samitit, u bënin thirrje zyrtarëve në mënyrë të qartë të paraqisnin një propozim ligjor, formulimi që udhëheqësit përfunduan thjesht fton Komisionin të paraqesë, sa më shpejt të jetë e mundur, opsione për mbështetje financiare dhe e shtyn çështjen për samitin e ardhshëm. Ky është planifikuar për në dhjetor, por zyrtarët nuk e përjashtuan një takim më të hershëm.
‘Negocim për javë të tëra’
Rreziqet dukeshin shumë të larta për kryeministrin belg De Wever, duke pasur parasysh se pjesa më e madhe e aseteve të bllokuara të Rusisë në Evropë mbahen nga firma financiare Euroclear, e cila është e regjistruar në Belgjikë. Ai u tha vazhdimisht homologëve të tij se operacioni mbartte rreziqe të mëdha financiare dhe ligjore për Belgjikën. Një tregues i kokëfortësisë së De Wever është se ai është i përfshirë në bisedime të paqarta për të rënë dakord mbi një buxhet që do të rikthente në ekuilibër financat e Belgjikës.
De Wever hodhi poshtë një kompromis të minutës së fundit që do të kishte parashikuar një gjuhë më të fortë në favor të kredisë, sipas katër zyrtarëve të BE-së.
“Ne ramë dakord për atë se çfarë, tani duhet të punojmë për mënyrën se si”, u tha gazetarëve Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen.
Të përballur me sigurimet e Komisionit se operacioni financiar mbartte pak rrezik, diplomatët belgë u përgjigjën në takimet e brendshme të BE-së se një aeroplan kishte pak shanse për t’u rrëzuar, por nëse kjo ndodh, dhjetëra njerëz prapëseprapë humbasin jetën, sipas dy diplomatëve me njohuri për bisedimet.
Kompleksitetet
Gjatë javëve të fundit, zyrtarët belgë i kanë bërë vazhdimisht thirrje Komisionit që të fshehë aspektet më të ndjeshme të kredisë së bashku në mënyrë bilaterale, dhe u zemëruan kur zyrtarët e BE-së refuzuan ta bënin këtë.
“Mendoj se miqtë nga Komisioni nënvlerësuan kompleksitetet e këtij konstruksioni financiar shumë të sofistikuar. «Ky nënvlerësim është arsyeja pse Belgjika është e shqetësuar”, tha një nga diplomatët e BE-së.
Kompromisi i arritur vonë i BE-së i lejon të gjithëve të shpëtojnë fytyrën dhe i lë De Wever-it fuqinë për të vënë veton çdo veprimi të ardhshëm nëse ato nuk përputhen me vijat e tij të kuqe.
“Nëse Rusia mund t’i kërkojë paratë për çfarëdo arsye… paratë duhet të jenë aty menjëherë. Kush do ta japë atë garanci. I pyeta kolegët e mi: ‘Ju jeni ju? A janë shtetet anëtare?’ … Kësaj pyetjeje nuk iu përgjigj askush rreth tryezës”, tha De Wever, duke shtuar se besimi në të gjithë sistemin financiar të Evropës do të ishte në rrezik./Përshtati “Pamfleti” nga “Politico”
