Nuk duhet pritur që përfaqësuesit e Bashkimit Evropian do t’u bëjnë thirrje autoriteteve në Serbi të kërkojnë zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare. Bashkëbiseduesit e “Danas” besojnë se BE-ja ende po balancon midis stabilitetit dhe parimeve, dhe për sa kohë që opozita mbetet e fragmentuar dhe pa një vizion të qartë evropian, është e vështirë të pritet që Brukseli të kërkojë hapur largimin e Vuçiçit dhe të bëjë thirrje për zgjedhje të reja. Ata vërejnë se BE-ja gjithmonë do të zgjedhë stabilitetin mbi kaosin e paparashikueshëm. Ata theksojnë gjithashtu se nuk mjafton të presin që BE-ja t’ia “mbyllë derën” regjimit, më saktë, hapi i parë duhet të vijë nga brenda, nëpërmjet marrëveshjes së opozitës dhe mobilizimit të studentëve dhe qytetarëve rreth një alternative të qartë evropiane.
Ftesa për zgjedhje
“Kërkesa për të thirrur zgjedhje thjesht nuk është një çështje brenda kompetencës së asnjë institucioni evropian dhe nuk duhet të presim që ftesa të tilla të vijnë nga Brukseli”, tha për “Danas” Sofija Popoviç, gazetare e EWB. Siç shton ajo, ajo që mund të presim nga BE është presion mbi autoritetet në lidhje me përmbushjen e kushteve zgjedhore. “Pra, besoj se në periudhën e ardhshme BE-ja do të këmbëngulë që autoritetet të përmbushin gjithçka që kanë premtuar prej vitesh, mbi të gjitha në fushën e sundimit të ligjit dhe kritereve politike. Edhe pse ende nuk ka një dënim më të ashpër të ngjarjeve në Serbi ose ndonjë veprim konkret siç bëri BE-ja në rastin e Gjeorgjisë, deklarata e fundit e Komisionerit Kos tregon se BE-ja po e monitoron nga afër situatën në Serbi dhe se veprimet e fundit të policisë përfaqësojnë një shkelje të të drejtave dhe vlerave themelore. Kjo gjithashtu tregon se Bashkimi Evropian nuk e normalizon dhunën që policia dhe autoritetet ushtrojnë kundër demonstruesve”, thotë Sofija Popoviç.
Vigjilenca e BE
E intervistuara e “Danas” vëren se është e rëndësishme që komisionerja foli hapur sepse është një mesazh për qeverinë se narrativat e tyre të rreme për dhunën kundër policisë nuk mbajnë bazë. “Sulmet e organizuara ndaj Komisioneres Marta Kos tregojnë nervozizmin e Beogradit zyrtar për shkak të faktit se këto manipulime nuk kalojnë në Bruksel”, thotë ajo. “Mesazhi i Marta Kos dhe reagimi i Komisionit Evropian ndaj dhunës kundër demonstruesve në Serbi tregojnë se Brukseli nuk ka mirëkuptim për shembjen e demokracisë në Serbi. Megjithatë, realiteti është më kompleks sesa duket nga cicërimat dhe njoftimet. BE-ja ende po balancon midis stabilitetit dhe parimeve, dhe për sa kohë që opozita mbetet e fragmentuar dhe pa një vizion të qartë evropian, është e vështirë të pritet që Brukseli të kërkojë hapur largimin e Vuçiçit dhe të kërkojë zgjedhje të reja. BE-ja gjithmonë do të zgjedhë stabilitetin mbi kaosin e paparashikueshëm”, tha për “Danas” Naim Leo Beshiri, drejtor i Institutit për Çështje Evropiane. Zyrtarët evropianë, edhe kur janë të frustruar me regjimin, presin që të ketë një alternativë realiste dhe të besueshme, shton ai. Pa një front të tillë, vazhdon ai duke thënë, çdo mesazh nga BE-ja mbetet në nivelin e një paralajmërimi, por të jeni të sigurt se pa të, ndihmësit e Vuçiçit do të silleshin më brutalisht me disidentët.
“Flirtimi” me Vuçiçin
“Qytetarët e Serbisë meritojnë një opozitë që nuk luan vetëm me potencialin e protestës, por ofron një plan konkret reformash pro-evropian dhe një gatishmëri për ta udhëhequr vendin përmes tranzicionit. Për sa kohë që nuk ka diçka të tillë, Brukseli nuk do të marrë rrezikun të kërkojë kokën e Vuçiçit pa një garanci se do të marrin një Serbi më të qëndrueshme dhe demokratike”, sipas tij. “Kjo është arsyeja pse nuk mjafton të presim që BE-ja t’ia mbyllë derën regjimit”, shton ai. “Hapi i parë duhet të vijë nga brenda, nëpërmjet marrëveshjes së opozitës dhe mobilizimit të studentëve dhe qytetarëve rreth një alternative të qartë evropiane. Vetëm atëherë Brukseli do të ketë bazën për të qëndruar në anën e duhur në këtë luftë. Për sa kohë që flirton me nacionalizmin dhe kriminelët e luftës, BE-ja do të flirtojë edhe me Vuçiçin”, përfundon Naim Leo Beširi.
