Strehëzat ku izraelitët dikur ndiheshin të sigurt janë në gjendje të mjerueshme…
Ishte predha më vdekjeprurëse që Irani qëlloi në luftën e tij 12-ditore me Izraelin dhe goditi pak para se të hynte në fuqi armëpushimi.
E drejtuar në qytetin jugor të shkretëtirës Beersheba, raketa balistike shkuli të gjithë anën e një blloku apartamentesh pak para orës 6 të mëngjesit të së martës, duke shpërthyer në njërën nga shumë dhomat “e sigurta” brenda ndërtesës.
Katër personat që po strehoheshin brenda vdiqën menjëherë, duke e çuar numrin e përgjithshëm të viktimave izraelite në 28.
Vetëm një ditë më parë, Teherani njoftoi se kishte filluar të përdorte armën me shumë koka bërthamore Kheibar Shekan (Ghadr-H) kundër Izraelit, një të ashtuquajtur “raketë përbindësh”.
Ndërsa Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) nuk e kanë konfirmuar zyrtarisht nëse ky municion është përdorur në sulmin në Beersheba, Isaac Herzog, presidenti i Izraelit, e përshkroi atë si “një nga raketat më të rënda në arsenalin iranian”.
Fakti që Irani, i detyruar të nënshkruajë një armëpushim të turpshëm, zgjodhi ta nënshkruante fushatën e tij raketore me një brutalitet të tillë, dërgon një mesazh të qartë.
Domethënë, nëse Izraeli vendos të prishë paqen, civilët e tij do të vazhdojnë të vdesin dhe shteti hebre, pavarësisht sistemit të tij të sofistikuar të mbrojtjes ajrore, nuk mund të bëjë shumë për ta ndaluar atë.
Vdekjet e së martës pasuan një sulm të ngjashëm në Petah Tikva, në lindje të Tel Avivit, të dielën e parë të fushatës, në të cilën u vranë dy persona që kishin ndjekur rregullat duke u strehuar në një strehë të çertifikuar mbi tokë. Dy të tjerë vdiqën gjithashtu në sulm.
Pavarësisht mbështetjes së palëkundur për luftën, këto incidente kanë nxitur një reflektim të thellë në mesin e shoqërisë civile. Izraelitët e dinë se luftërat e ardhshme janë ndoshta çështje kohe dhe jo nëse do të ndodhin.
Kjo ndjenjë e re e cënueshmërisë ishte e dukshme këtë javë në një seri qytetesh të gjera me tenda në xhunglën e betonit dhjetëra metra poshtë rrugëve të Tel Avivit.
Shalhevet Freedman, 50 vjeç, sapo kishte rënë në shtrat për të kaluar natën, së bashku me nënën e saj Claret, 75 vjeç, dhe vajzën e saj 17-vjeçare Daniella.
“Po qëndroja në Petah Tikva sepse mendoja se do të ishte më i sigurt se Tel Avivi . Në fakt, isha afër goditjes së drejtpërdrejtë, e kuptova se nuk ishim aspak të sigurt. Jemi më të sigurt këtu”, tha ajo.
Znj. Freedman po fliste katër kate poshtë Qendrës Dizengoff, një qendër tregtare në zemër të qytetit.
Nën shkëlqimin e dritave të forta, parkingu i ripërdorur me nxitim është plot me tenda të vogla argjendi për aq sa mund të shohë syri.
Familjet, të cilat ose nuk kanë qasje në një strehë private ose nuk u besojnë më atyre, kanë krijuar vende të vogla ku më parë karikoheshin makinat elektrike të nivelit të lartë.
Ronen Koehler, nga grupi i fushatës Vëllezër dhe Motra në Arms, është një nga organizatorët.
Një ish-kapiten nëndetëseje, 61-vjeçar, di një ose dy gjëra rreth inkurajimit të njerëzve për të punuar mirë së bashku në hapësira të mbyllura.
Ai tha se “bota e jashtme mendon se Tel Avivi është plot me strehimore moderne, por kjo nuk është absolutisht e vërtetë.
“Shumë ndërtesa këtu u ndërtuan në vitet ’40, ’50 dhe ’60, kështu që ato nuk janë të pajisura”, tha ai.
Z. Koehler shpjegoi se të moshuarit dhe njerëzit me fëmijë të vegjël shpesh e kanë të vështirë të arrijnë në strehimore publike brenda (afërsisht) 12 deri në 15 minutave të ofruara nga sistemi i paralajmërimit të hershëm të Izraelit.
“Ke familje të reja, fëmijë, që zgjohen dy ose tre herë në natë, zbresin disa kate poshtë. Të jesh në gjendje të flesh gjithë natën është një gjë e madhe.”
Ai shtoi se shumë të rinj që jetojnë vetëm, madje edhe ata me strehimore private, preferojnë të qëndrojnë nën tokë për gjithë natën.
Qyteti, me një farë justifikimi, ka një imazh global si një vend hipermodern, plot me të rinj interesantë, të cilët kryesisht e shpërfillin kërcënimin nga raketat.
Por, në natën e fundit të këtij raundi të konfrontimit të gjatë të Izraelit me Iranin, njerëzit që kanë ngritur kampe për të kaluar natën, shumë prej të cilëve janë të klasës punëtore, duken të lodhur dhe të frikësuar, refugjatë në qytetin e tyre.
Dyert gjigante të mbrojtjes nga shpërthimet mbahen hapur gjatë bastisjeve për të inkurajuar njerëzit të vrapojnë brenda.
Orit Baisa, një punonjëse mjekësore 41-vjeçare në kopsht, po përkundte një qen të racës pinscher të quajtur Sandy.
Ajo shpjegoi se kishte kaluar më shumë se një vit duke u përpjekur të punonte me trajnerë të ndryshëm për të zgjidhur problemet e ankthit dhe agresionit të kafshës, por raketat tani po shkaktonin sulme paniku “katastrofike”, që do të thotë se kafsha e saj duhej të merrte ilaçe në çdo kohë.
Një raport i paraqitur qeverisë pak para sulmit të Izraelit ndaj programeve bërthamore dhe raketore të Iranit zbuloi se miliona qytetarë izraelitë nuk kanë mbrojtje të mjaftueshme nga raketat.
Ai zbuloi se rreth 56 përqind e shtëpive nuk kanë strehë dhe 12,000 nga strehimoret publike të Izraelit janë në gjendje të rrënuar.
Shumica e izraelitëve ndoshta nuk janë në dijeni të publikimit të raportit, por do ta njihnin përmbajtjen e tij.
Rinat Weinberg, një inxhiniere mekanike nga Haifa, 29 vjeç, tha se e ashtuquajtura dhomë “e sigurt” në ndërtesën e saj nuk kishte një derë të duhur dhe ishte e fortifikuar në disa pjesë me thasë me gurë dhe rërë, në vend të betonit të armuar të rregulluar.
Ajo ishte poshtë në parkingun e makinave Dizengoff nga “kurioziteti”, por dukej sikur do të qëndronte aty për natën.
Znj. Weinberg tha: “në Haifa përfunduam duke fjetur në një stacion hekurudhor nëntokësor me trenat që ende kalonin platformat. Ishte çmenduri. Tani jemi nomadë.”
Pas fushatës së raketave Scud të Sadam Huseinit në Luftën e Parë të Gjirit, Izraeli miratoi një ligj që urdhëronte që të gjitha apartamentet e reja të banimit të ndërtoheshin me një hapësirë mbrojtëse.
Në përgjithësi, opsionet tani kategorizohen gjerësisht si: Mamads, dhoma të përforcuara brenda apartamenteve ose shtëpive; Mamaks, hapësirë e mbrojtur e përbashkët në çdo kat të një ndërtese banimi, shpesh në qendër të saj; dhe Miklat, strehimore publike kundër bombave, shpesh nën tokë.
Megjithatë, raporti i ri zbuloi se qasja në strehimore private është shumë e kufizuar për të varfrit.
Dëshmi të shumta për këtë gjatë fushatës së fundit u gjetën në labirinthin e gjerë, të errët dhe të qelbur prej betoni në stacionin qendror të autobusëve të Tel Avivit, në jugun më pak të pasur të qytetit, ku ishte krijuar një komunitet tjetër me tenda.
Lyn Tagacay, një punonjëse kujdesi nga Filipinet, po përpiqej ta lëkundte djalin e saj 11-muajsh, Kyle, për të fjetur ndërsa po afrohej mesnata.
Ajo tha: “nuk kishim një strehë kundër bombave pranë nesh, që do të thoshte se nuk mund të shkoja atje në kohë pa vrapuar”.
“Ishte e frikshme dhe nuk mund ta përballoja. Është më e lehtë të jesh këtu poshtë.”
Pavarësisht deklaratave të fitores së Donald Trump dhe Benjamin Netanyahut, ende nuk dihet se deri në çfarë mase Irani ruan ndonjë aftësi armësh bërthamore dhe për këtë arsye, sa është gjasa e sulmeve të ardhshme izraelite që do të provokonin një përgjigje.
Por dihet që Republika Islamike mban të paktën qindra raketa balistike, kundër të cilave mbrojtja ajrore e Izraelit është e aftë, por jo e përsosur.
Qindra njerëz në Tel Aviv dhe gati 10,000 të zhvendosur në të gjithë vendin, e dinë se e gjithë kjo mund të ndodhë përsëri së shpejti. /Përshtati Pamfleti nga Telegraph/
