Shkup – Mbi 100.000 njerëz në vend janë duke kërkuar në mënyrë aktive punë dhe një pjesë e madhe e kompanive janë ankuar se nuk mund të gjejnë staf të kualifikuar dhe po përballen me mungesë të fuqisë punëtore. Punëtorët ankohen se po u ofrohen mundësi të dobëta pune për pak para, ndërsa punëdhënësit, nga ana tjetër, ankohen për punëtorë të patrajnuar.
Së fundmi mbi 8600 vende pune ofrohen për punonjës, përderisa analiza e Entit Shtetëror të Statistikës tregon se në tremujorin e dytë të vitit 2025 kishim mbi 96 mijë qytetarë të papunë.
Kualifikimet e ulëta të të papunëve, por jo vetëm janë shpjegimi që japin ekspertët për mungesën e punëtorëve në tregun e punës në raport me numrin e personave të regjistruar në Agjencinë e Punësimit që kërkojnë punë. “Fakti që aktualisht ka gati 100 mijë të papunë dhe ekonomia ka shpallur mbi 8 mijë vende të reja pune që shpesh nuk mund t’i sigurojë ato, tregon se së pari shumica e të papunëve nuk tregojnë interes për rikualifikim ose trajnim shtesë me disa aftësi të reja që do t’u sillnin atyre mundësinë për punësim të ri. Njëherësh, nga mbi 60 mijë të papunë me arsim fillor, gati gjysma apo 26 mijë janë femra që edhe në përgjithësi me vështirësi inkuadrohen në tregun e punës. Mirëpo nuk duhet anashkaluar as fakti se kemi mjaft të angazhuar që punojnë në ekonominë e zezë, apo punojnë jashtë si punonjës sezonal, janë të angazhuar në bujqësi apo blegtori e kështu me radhë”, thotë eksperti ekonomik, Neritan Turkeshi.
Sipas tij, duhet të gjenden mënyra shtesë dhe inkurajuese, për transferimin për çdo vit të një pjese të kësaj fuqie punëtore për të hyrë në tregun e punës.
Gjithashtu në një kohë kur shumë vende pune kërkojnë përvojë, njohuri të një gjuhe të huaj dhe aftësi kompjuterike, njerëzit pa ose me vetëm arsim fillor kanë pak shanse për të gjetur një punë. “Është shumë e vështirë për atë kategori njerëzish. Kemi anëtarë të tillë, të të gjitha moshave, si të rinj në të 20-at dhe 30-at e tyre, ashtu edhe më të vjetër që kanë vetëm arsim fillor ose pa arsim fillor, por rrallë i thërrasim për intervista, sepse shefat e kompanive, edhe për ngjitjen e deklaratave ose punën fizike, punën me një mëditje ditore, kërkojnë që kandidati të ketë përfunduar shkollën e mesme. Për disa vende pune më serioze, ka shumë më tepër kritere që duhen përmbushur. Njerëzit që nuk kanë arsim ose kanë vetëm arsim fillor, është mirë të kualifikohen më tej, në mënyrë që të kenë njohuritë dhe aftësitë me të cilat do të jenë konkurrues në tregun e punës”, thonë nga një agjenci punësimi në Shkup.
Nga ana tjetër, Instituti për Kërkime dhe Politika Ekonomike “Finance Think” tregoi në “Monitorin” e fundit se Papunësia në tremujorin e parë të vitit 2025 ra pak më tej në 11.7 për qind (nga 11.9 për qind). Në këtë tremujor, ulja graduale e kufizimeve në tregun e punës vazhdon, duke marrë parasysh se u krijuan gati dy mijë vende të reja pune dhe aktiviteti i popullsisë u ruajt (52.4 për qind). Megjithatë, humbja e madhe e vendeve të punës në industrinë prodhuese (pothuajse 14 mijë) është shqetësuese, ndërsa më shumë vende pune u krijuan në bujqësi, tregti, administratë publike dhe arsim.
Makro monitori tregon se në fund të vitit të kaluar apo në tremujorin e katërt të vitit 2024 papunësia ra pak në 11.9 për qind nga 12.3 për qind në tremujorin e mëparshëm. “Në këtë tremujor, ulja e kufizimeve në tregun e punës vazhdon, duke marrë parasysh se janë krijuar dy mijë vende të reja pune dhe aktiviteti i popullsisë mbeti në 52.5 për qind. Megjithatë, ndryshe nga tremujori i mëparshëm, krijimi i vendeve të punës udhëhiqet nga tregtia me katër mijë, sektori i IT-së me pesë mijë dhe sektori financiar me gati tre mijë vende pune, dhe humbja më e madhe e vendeve të punës është në ndërtim me gati katër mijë, megjithëse ky sektor regjistroi rritjen më të lartë të vlerës së shtuar në këtë tremujor”, thekson Finance Think. (koha.mk)
