Për shumë punëtorë, paga është një nga faktorët më të rëndësishëm kur vendosin për karrierën e tyre të ardhshme. Përveç ndryshimeve të dukshme midis sektorëve, pagat ndryshojnë ndjeshëm edhe midis vendeve evropiane – si nominalisht ashtu edhe kur përshtaten për fuqinë blerëse.
A po mendoni të ndryshoni vendbanimin tuaj, jo vetëm punëdhënësin? Apo thjesht jeni kuriozë të dini se sa fitojnë fqinjët tuaj? Sipas të dhënave të fundit të Eurostat për vitin 2024, ja se si ndryshojnë pagat në të gjithë Evropën.
Mesatarja afër 40,000 eurove në BE
Paga mesatare vjetore për punonjës në Bashkimin Evropian është 39,808 euro. Ndër shtetet anëtare, ajo varion nga 15,387 euro në Bullgari në 82,969 euro në Luksemburg, që është 5.4 herë më e lartë.
Përveç Luksemburgut, një pagë mesatare prej mbi 50,000 eurosh regjistrohet në pesë vende të tjera: Danimarkë, Irlandë, Belgjikë, Austri dhe Gjermani.
Në fund të shkallës, së bashku me Bullgarinë, paga mesatare vjetore për punonjës është më pak se 20,000 euro në Greqi dhe Hungari.
Në shumë vende, një pjesë e madhe e njerëzve punojnë me kohë të pjesshme, por Eurostat i përshtat të dhënat për të treguar se cila do të ishte paga mesatare nëse të gjithë punonjësit do të punonin me kohë të plotë.
Të dhënat tregojnë se pagat janë përgjithësisht më të larta në Evropën Perëndimore dhe Veriore, dhe më të ulëta në Evropën Lindore dhe Juglindore.
Arsyet për hendekun e pagave
Giulia De Lazzari, një ekonomiste në Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO), theksoi se struktura ekonomike dhe produktiviteti i vendeve janë arsyet kryesore për hendekun e pagave midis vendeve.
“Produktiviteti më i lartë u lejon vendeve të paguajnë paga më të larta”, tha ajo për Euronews.
De Lazzari tha se vendet me një pjesë më të lartë të sektorëve me vlerë të lartë të shtuar, siç janë financa, IT dhe prodhimi i përparuar, kanë tendencë të kenë paga më të larta sesa vendet ku punësimi është i përqendruar në sektorë me vlerë të ulët të shtuar. Këto të fundit përfshijnë, për shembull, bujqësinë, tekstilet ose shërbimet bazë.
“Forca dhe prania e sindikatave, fushëveprimi dhe thellësia e marrëveshjeve kolektive, si dhe niveli i pagës minimale statutore kanë gjithashtu një ndikim të rëndësishëm në paga”, shtoi ajo.
Dr. Agnieszka Piasna, studiuese e lartë në Institutin Evropian të Sindikatave (ETUI), shpjegoi se nivelet e ulëta të sindikalizimit dhe papunësia më e lartë ka të ngjarë të dobësojnë fuqinë negociuese të punëtorëve në tregun e punës.
“Kjo shpesh përmendet si një shpjegim për pjesën e ulët të pagave në shumë vende të Evropës Qendrore dhe Lindore, të cilat kanë disa nga nivelet më të ulëta të sindikalizimit në BE”, tha ajo.
Pagat mesatare sipas paritetit të fuqisë blerëse
Dallimet janë më të vogla kur pagat maten sipas paritetit të fuqisë blerëse (PPP), i cili merr parasysh ndryshimet në koston e jetesës midis vendeve.
Një njësi e PPP-së teorikisht lejon blerjen e të njëjtës sasi mallrash dhe shërbimesh në secilin vend.
Pagat me kohë të plotë variojnë nga 21,644 PPP në Greqi në 55,051 PPP në Luksemburg. Raporti midis vlerave më të larta dhe më të ulëta më pas ulet në 2.5.
Së bashku me Luksemburgun, Belgjika, Danimarka, Gjermania dhe Austria kryesojnë listën, të gjitha me më shumë se 48,500 PPP.
Pesë vendet me vlerat më të ulëta janë Greqia, Sllovakia, Hungaria, Bullgaria dhe Estonia, të gjitha nën 28,000 PPP.
De Lazzari e ILO-s theksoi se kostoja e jetesës dhe nivelet e çmimeve ndikojnë në paga, dhe për rrjedhojë në të ardhura. “Vendet me nivele më të larta të çmimeve të konsumit në përgjithësi kanë paga nominale më të larta”, tha ajo.
Renditja e vendeve individuale ndryshon ndjeshëm kur krahasohen shifrat në euro dhe PPP. Për shembull, Rumania ngrihet nga vendi i 22-të në të 13-tin, duke arritur një rezultat dukshëm më të mirë në paritetin e fuqisë blerëse, ndërsa Estonia bie nga vendi i 16-të në të 22-tin kur merren parasysh ndryshimet e çmimeve.
Nëse rritja mesatare e pesë viteve të fundit vazhdon, paga mesatare në BE pritet të arrijë në 41,600 euro në terma nominalë në vitin 2025 dhe 43,400 euro në vitin 2026, megjithëse normat e rritjes ndryshojnë ndjeshëm midis vendeve.
