Që nga Vidovdani, në Serbi ka shpërthyer një luftë civile e heshtur, përleshjet midis studentëve dhe qytetarëve me policinë janë të përditshme, ashtu si edhe arrestimet masive. Qeveria i dyshon ata për terrorizëm dhe për kërcënim të rendit kushtetues.
Që nga Vidovdani, ka qenë një protestë e zjarrtë në Serbi. Atë ditë, studentët organizuan një protestë të titulluar “Shihemi në Vidovdan”, ku Milo Lompar, profesor në Departamentin e Letërsisë Serbe në Fakultetin e Filologjisë në Beograd, iu drejtua tubimit, atyre që, sipas tyre, do ta ndryshonin Serbinë për mirë. Ndër të tjera, ai foli për lirinë, e cila “ka dy degë, lirinë e popullit serb jashtë Serbisë dhe lirinë e vendit në raport me të tjerët”.
Lompar, i njohur për pikëpamjet e tij të krahut të djathtë, kohët e fundit tërhoqi vëmendjen si pjesëmarrës në promovimin e librit “Fabula e Zezë” nga krimineli i dënuar i luftës Radovan Karaxhiç në Kooperativën Letrare Serbe. Në fjalimin e tij në asamblenë studentore në Vidovdan, ai tha se në Kushtetutën e Serbisë “Kosova dhe Metohia janë pjesë ‘të patjetërsueshme’ të Serbisë”, dhe përmendi gjithashtu mbrojtjen e sovranitetit të Republikës së Serbisë, të kombit serb në Mal të Zi dhe të të drejtave kombëtare serbe në Kroaci dhe Maqedoninë e Veriut.
Lompar tha se kërkesat e studentëve që institucionet të funksionojnë janë “lufta më e sinqertë për Kosovën”. Gjatë fjalimit të tij, nga të mbledhurit para skenës dëgjoheshin thirrje “Kosova është zemra e Serbisë”. Protesta u dominua nga flamuj serb, disa prej të cilëve mbanin fjalët “Jo dorëzim” të pikturuara me ngjyrat e flamurit serb në të gjithë Kosovën.
Në të njëjtën ditë që u mbajt protesta me thirrjen e studentëve në bllokadë, një mbrëmje letrare u mbajt para Parlamentit me thirrjen e “studentëve që duan të mësojnë” dhe që kanë mbështetjen e autoriteteve, siç njoftuan vetë.
Kryetari i Partisë Progresive Serbe (SNS) në pushtet dhe ish-kryeministri Milos Vuçeviç postoi në Instagram një foto me përfaqësues të veteranëve ushtarakë dhe policorë para Kuvendit të Serbisë.
“Krenar për veteranët serbë që mbrojtën atdheun aty ku ishte e nevojshme dhe kur ishte më e vështira”, shkroi Vuçeviç, duke pozuar me një bluzë me imazhin e Milos Obiliç.
Pranë tij, siç shihet në foto, është ish-Komandanti i Xhandarmërisë Goran Radosavljevic Guri, i cili është i lidhur me vrasjen e vëllezërve Bytyqi në Kosovë, gjë që e shtyu Departamentin e Shtetit t’i ndalonte hyrjen në Shtetet e Bashkuara.
Protesta e Vidovdanit e ndau bllokun kundër qeverisë në ata që i kanë “braktisur” studentët, të zhgënjyer nga fjalimet nacionaliste dhe të tjerë për të cilët studentët janë ende “fëmijët tanë të shenjtë” që supozohet ta çojnë Serbinë drejt një të ardhmeje më të mirë.
Që nga Vidovdani, në Serbi ka shpërthyer një luftë civile e heshtur, përleshjet midis studentëve dhe qytetarëve me policinë janë të përditshme, ashtu si edhe arrestimet masive. Qeveria i dyshon ata për terrorizëm dhe për kërcënim të rendit kushtetues.
Studentët e kanë shpallur qeverinë aktuale të paligjshme dhe kanë bërë thirrje për zgjedhje të parakohshme. Ministri i Brendshëm Ivica Daçiç, një dishepull i Millosheviçit i cili ka sunduar në mënyrë sovrane Serbinë për tre dekada, dënoi sulmet ndaj policisë me fjalët më të ashpra dhe njoftoi arrestime dhe përdorimin e të gjitha pushteteve. Pas tetë muajsh, regjimi shtypës në Serbi më në fund e ka treguar fytyrën e tij të vërtetë, të vjetër dhe të sinqertë. Forcë të zhveshur.
Nga ana tjetër, ka mesazhe të trishtueshme nga studentët dhe qytetarët të cilët, gjatë përleshjeve me policinë në Beograd, bërtitën ‘Shkoni në Kosovë’ drejt policisë.
Serbia, ose më saktë ajo pjesë e shoqërisë që, në vend që të rregullojë oborrin e vet, do të donte ta zëvendësonte këtë qeveri autoritare, të niste një rrugë katarsisi dhe, në këtë vit 2025, të jetonte në vitin 1389.
Situata aktuale në Serbi është përmbledhur mirë në një koment nga Branko Milanoviç, Profesor Vizitor në Qendrën për Studime Pasuniversitare në Universitetin e Qytetit të Nju Jorkut (CUNY), Profesor në Shkollën e Ekonomisë në Londër dhe një nga ekonomistët kryesorë bashkëkohorë në botë: “Media perëndimore, e cila vetëm me vonesë filloi t’i kushtonte vëmendje protestave shtatëmujore kundër sundimit autoritar të Aleksandar Vuçiçit në Serbi, nuk arriti të vërente se nxitësi kryesor i kësaj ‘proteste qytetare’ është bërë që atëherë një version vetëshkatërrues i nacionalizmit ekstrem serb.”
Ju gjoja doni të ndryshoni sistemin, por riciklimi i miteve nacionaliste që i kemi dëgjuar për dekada të tëra nuk ka gjasa ta arrijë këtë. Si dhe pse lufta kundër korrupsionit dhe krimit çoi përsëri në Kosovë dhe Koshare, mite që i kanë tronditur dhe shkatërruar këto zona për dekada të tëra? Vuçiç, i cili në vitet 1990 mori një doktoraturë në ideologji nacionaliste, ka pak gjasa të mposhtet nga e njëjta ideologji.
Tetë muaj pas shembjes së stacionit të autobusëve në Novi Sad, ku humbën jetën 16 persona, dhe protestave të bllokadës studentore, Serbia është ende në një rrugë pa krye. Presidenti Vuçiç ka shpallur vazhdimisht fitoren, duke pasur parasysh fishkëllimën e fundit për ‘revolucionin me ngjyra’, për të cilin një libër është ende duke u botuar, është kërcënuar dhe fyer, por levat e pushtetit janë ende fort në duart e tij, edhe pse mbështetja dhe popullariteti i tij duket se po pakësohen. Deri më tani, asgjë nuk ndryshon.
