Lajme

Çfarë do të ndodhë tani me Gazën?

Faza e parë e planit për paqe përfundon me lavdi politike, ndërsa faza e dytë sjell pikëpyetje të mëdha për të ardhmen e rajonit

Pas një udhëtimi 24-orësh në Lindjen e Mesme, ish-presidenti Donald Trump u kthye në Uashington të martën në mëngjes, duke shpallur fundin e fazës së parë të planit të tij për paqe në Gaza, një armëpushim mes Izraelit dhe Hamasit, lirimin e pengjeve dhe tërheqjen ushtarake nga pjesa më e madhe e Gazës.

Të hënën, pas më shumë se dy vitesh në robëri, 20 pengjet e fundit të mbajtura nga Hamasi u liruan. Sulmi fillestar i Hamasit më 7 tetor 2023 shkaktoi 1,200 viktima dhe çoi në rrëmbimin e mbi 250 personave.

Në fjalimin e tij në Knessetin izraelit, Trump e shpalli këtë marrëveshje si një tjetër “konflikt global të mbyllur nën presidencën time”.

Dje ishin shtatë, sot janë tetë. Pengjet janë kthyer. Pengjet janë kthyer,” tha ai me entuziazëm.

Në total, mbi 150 pengje janë liruar gjatë armëpushimeve të ndryshme, ndërsa rreth 80 janë konfirmuar të vrarë. Rreth dy duzina trupa ende mungojnë, çështje që tashmë ka ndezur tensione të reja.

E gjitha shkoi sipas planit… për momentin

Nga një perspektivë objektive, faza e parë e planit 20-pikësh të Trump-it u zbatua pa shumë pengesa. Izraeli u tërhoq nga pjesa më e madhe e Gazës, ndërsa ndihmat jetike, ushqim, ujë dhe ilaçe, nisën të rrjedhin në territor. Hamasi liroi të gjithë pengjet brenda afatit 72-orësh, ndërsa Izraeli liroi 250 të burgosur palestinezë dhe 1,700 persona të arrestuar pas sulmit të tetorit.

Por nuk mungojnë çështjet e pazgjidhura. Hamasi ka dorëzuar vetëm 4 nga 28 trupat e pengjeve të vdekur, një veprim që konsiderohet shkelje e marrëveshjes. Forumi i Familjeve të Pengjeve dhe të Zhdukurve kërkoi pezullimin e menjëhershëm të armëpushimit.

300600-Banner-AKi

“Shkelja nga Hamasi duhet të marrë një përgjigje serioze nga qeveria izraelite dhe ndërmjetësit ndërkombëtarë,” thuhet në deklaratën e forumit.

Faza e dytë: më shumë se paqe, një transformim politik

Plani i plotë i Trump parashikon një transformim të thellë të rajonit. Pika më delikate: Hamasi të dorëzojë pushtetin në Gaza, që prej 17 vitesh nën kontrollin e tij, dhe të çarmatoset. Kontrollin do ta marrë Autoriteti Palestinez, por vetëm pasi të bëjë reforma të thella. Kjo pjesë ende nuk ka marrë konsensusin e Hamasit, që refuzon të lërë armët pa u larguar Izraeli nga të gjitha zonat e pushtuara.

Trump u shpreh optimist gjatë ceremonisë së nënshkrimit të marrëveshjes në Egjipt: “Kjo marrëveshje do të qëndrojë. Është koha që Izraeli të shijojë frytet e fitores. Keni fituar gjithçka që mund të fitohej me armë”.

Por për shumë ekspertë, optimizmi është i parakohshëm. Senatori Lindsey Graham deklaroi se: “Çarmatimi i Hamasit do të kërkojë përpjekje që rajoni nuk i ka njohur kurrë më parë.”

Amnisti për Netanyahu-n?

Dy deputetë izraelitë u dëbuan nga salla e Knessetit gjatë fjalimit të Trump, pasi kërkuan njohjen e shtetit palestinez dhe “drejtësi për popullin palestinez”. Ndërkohë, kryeministri Benjamin Netanyahu vazhdon të refuzojë çdo ide për një shtet palestinez, pavarësisht se plani i Trump eventualisht e parashikon një të tillë.

Trump shkaktoi një tjetër stuhi politike duke i kërkuar presidentit izraelit Isaac Herzog të falë Netanyahu-n për akuzat për korrupsion. Kërkesa erdhi në një moment kritik, pasi Netanyahu pritet të dëshmojë në gjykatë këtë të mërkurë. Kritikët pretendojnë se ai po e zgjat luftën për të shmangur përballjen me drejtësinë.

“Ishte momenti i duhur. Edhe pse është një temë e ndjeshme, njerëzit ishin fantastikë,” tha Trump për gazetarët në kthim drejt Uashingtonit.

DIK-300x250-AL
3sgIgLJ.png
KddZqn1.gif