Teksa tymi dhe mbetjet qarkullonin mbi pallatin presidencial sirian, bisedat në Krahun Perëndimor u bënë më të forta: Benjamin Netanyahu është jashtë kontrollit.
“Bibi u soll si i çmendur. Ai bombardon gjithçka gjatë gjithë kohës”, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë për Axios, duke iu referuar Netanyahut me nofkën e tij.
“Kjo mund të minojë atë që Trump po përpiqet të bëjë”.
Një zyrtar i dytë i lartë amerikan gjithashtu vuri në dukje bombardimin e një kishe në Gaza këtë javë, gjë që e shtyu Presidentin Trump të telefononte Netanyahun dhe të kërkonte një shpjegim. “Duket se çdo ditë ka diçka të re. Çfarë dreqin po ndodh?”.
Një zyrtar i tretë amerikan tha se ka një skepticizëm në rritje brenda administratës Trump në lidhje me Netanyahun – një ndjesi se gishti i tij i këmbëzës është shumë shkatërrues. “Netanyahu ndonjëherë është si një fëmijë që thjesht nuk do të sillet mirë”.
Gjashtë zyrtarë amerikanë i thanë Axios se pavarësisht një armëpushimi të ndërmjetësuar nga SHBA-të që ndaloi përshkallëzimin e kësaj jave në Siri të premten, kjo javë përfundoi me Shtëpinë e Bardhë dukshëm më të alarmuar në lidhje me Netanyahun dhe politikat e tij rajonale.
Megjithatë, Trump deri më tani është përmbajtur nga kritikat publike dhe është e paqartë nëse ai ndan të njëjtat frustrime me këshilltarët e tij. Nuk është plotësisht e qartë nëse ai ndan të njëjtat shqetësime të fundit me këshilltarët e tij në lidhje me veprimet e Izraelit në Siri.
Të martën, Izraeli bombardoi një konvoj tankesh të ushtrisë siriane në rrugën për në qytetin e Suwayda-s për t’iu përgjigjur përleshjeve të dhunshme midis një milicie druze dhe fiseve të armatosura beduine, të cilat kishin vrarë mbi 700 njerëz deri të shtunën sipas Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut.
Izraeli pretendoi se konvoji kaloi në një zonë të Sirisë jugore që kërkon të çmilitarizohet dhe se ushtria siriane po merrte pjesë në sulme ndaj pakicës druze, gjë që Siria e mohon.
I dërguari amerikan Tom Barrack u kërkoi homologëve të tij izraelitë të martën të tërhiqeshin për të lejuar një zgjidhje diplomatike, dhe izraelitët u zotuan ta bënin këtë, sipas një zyrtari amerikan.
Në vend të kësaj, pas një pauze, Izraeli përshkallëzoi sulmet. Të mërkurën, Izraeli hodhi bomba mbi selinë ushtarake të Sirisë dhe pranë pallatit presidencial.
“Bombardimet në Siri e zuri presidentin dhe Shtëpinë e Bardhë në befasi. Presidentit nuk i pëlqen të ndezë televizorin dhe të shohë bomba të hedhura në një vend ku ai po kërkon paqe dhe bëri një njoftim monumental për të ndihmuar në rindërtimin e tij”, tha një zyrtar amerikan.
Sekretari i Shtetit Marco Rubio i tha Netanyahut dhe ekipit të tij të ndalonin të mërkurën.
Netanyahu pranoi ta bënte këtë në këmbim të tërheqjes së ushtrisë siriane nga Suwayda.
Por deri atëherë, vende, përfshirë Turqinë dhe Arabinë Saudite, i kishin përcjellë mesazhe zemërimi administratës Trump në lidhje me veprimet e Izraelit, dhe disa zyrtarë të lartë amerikanë i ishin ankuar drejtpërdrejt Trumpit për Netanyahun.
Midis këtyre zyrtarëve ishin Barrack dhe i dërguari i Shtëpisë së Bardhë, Steve Witkoff – të dy miq të ngushtë të Trump, sipas një zyrtari amerikan.
Besimi i përgjithshëm në Shtëpinë e Bardhë ishte se Netanyahu bombardoi Sirinë për shkak të presionit të brendshëm nga pakica druze e Izraelit dhe konsideratave të tjera politike.
“Axhenda politike e Bibit po ia vë në lëvizje mendjen. Do të rezultojë të jetë një gabim i madh për të në planin afatgjatë”, tha një zyrtar amerikan.
Një tjetër zyrtar amerikan tha se dëmi që izraelitët i kishin shkaktuar pozicionit të tyre në Shtëpinë e Bardhë gjatë javës së kaluar nuk dukej se po depërtonte tek ata.
“Izraelitët duhet ta nxjerrin kokën”, tha zyrtari me shaka.
Tensionet mbi Sirinë erdhën vetëm disa ditë pas vizitës së Netanyahut në Washington, në të cilën ai u takua dy herë me Trumpin dhe të dy udhëheqësit dukeshin më të afërt se kurrë në pasojat e luftës me Iranin.
Përveç Sirisë dhe sulmit ndaj kishës në Gaza, vrasja e palestinezo-amerikanit Saif Mussallet nga një turmë kolonësh izraelitë fundjavën e kaluar shkaktoi gjithashtu reagim nga administrata Trump ndaj qeverisë së Netanyahut, e cila është ashpër pro-kolonistëve.
Ambasadori Mike Huckabee, i cili ditë më parë kishte vizituar gjyqin e Netanyahut për korrupsion në një shenjë mbështetjeje, lëshoi një seri deklaratash duke e quajtur sulmin “terrorizëm” dhe duke kërkuar përgjigje.
Të shtunën, ai vizitoi gjithashtu një komunitet të krishterë në Bregun Perëndimor që ishte shënjestruar nga sulmet e kolonëve.
Huckabee, një mbështetës i flaktë i Izraelit prej kohësh, kritikoi gjithashtu qeverinë izraelite këtë javë për vështirësimin e marrjes së vizave të udhëtimit për ungjillorët amerikanë.
Ndërkohë, Izraelitët u habitën nga reagimi i SHBA-ve ndaj sulmeve në Siri.
Një zyrtar i lartë izraelit tha se Trump e kishte inkurajuar Netanyahun të mbante pjesë të Sirisë gjatë javëve të para në detyrë dhe nuk kishte shprehur më parë shqetësime në lidhje me ndërhyrjet e Izraelit në vend.
Zyrtari theksoi se Izraeli ndërhyri vetëm pasi inteligjenca e tij tregoi se qeveria siriane ishte e përfshirë në sulme kundër druzëve. Zyrtari mohoi çdo konsideratë politike të brendshme.
“SHBA-të duan ta mbajnë qeverinë e re siriane të qëndrueshme dhe nuk e kuptojnë pse sulmojmë në Siri, për shkak të sulmeve ndaj komunitetit druz atje. Ne u përpoqëm t’u shpjegonim atyre se ky është angazhimi ynë ndaj komunitetit druz në Izrael”, tha zyrtari i lartë izraelit.
Paqëndrueshmëria në Siri është një shqetësim i madh për administratën. Të shtunën, Rubio postoi në X se regjimi në Damask duhet të ndihmojë në sjelljen e paqes dhe ndalimin e vrasjeve.
Por një zyrtar i lartë amerikan tha se Izraeli nuk duhet të jetë në gjendje të vendosë nëse qeveria siriane mund të ushtrojë sovranitetin e saj mbi qytetarët dhe territorin e vet.
“Politika aktuale izraelite do të çonte në një Siri të paqëndrueshme. Si komuniteti Druze ashtu edhe Izraeli do të humbasin në një skenar të tillë”, tha zyrtari.
Kjo vështirë se ishte hera e parë që Netanyahu e testoi durimin e Trump.
Basti i tij se Trump në fund do të mbështeste sulmet e tij ndaj Iranit u shpërblye në mënyrë dramatike.
Ai ka vazhduar me presion në Gaza për muaj të tërë, pavarësisht dëshirës së Trump për t’i dhënë fund luftës.
Në Siri, ai vuri bast edhe një herë se mund të përshkallëzonte në mënyrë dramatike situatën pa destabilizuar rajonin ose marrëdhënien e tij me Trump.
Dhe ndihmësit e Trump janë bërë gjithnjë e më të vetëdijshëm në muajt e fundit për ndikimin që elementët supremacistë hebrenj të ekstremit të djathtë në koalicionin e Netanyahut kanë në politikë. Kjo dinamikë është bërë gjithashtu më e dukshme për lëvizjen më të gjerë MAGA.
Zyrtarët amerikanë që folën me Axios paralajmëruan se fati i Netanyahut dhe vullneti i mirë i Trump mund të mbarojnë.
