Një propozim për të ndryshuar rregullat për anëtarësim, n; BE është në fazat e hershme dhe do të duhet të miratohet nga të gjithë anëtarët ekzistues, sipas tre diplomatëve evropianë dhe një zyrtari të BE-s;.
Ideja është që anëtarët e rinj do të fitojnë të drejta të plota pasi BE-ja të reformojë mënyrën e funksionimit të saj, duke e bërë më të vështirë për vendet individuale të vënë veton mbi politikat.
Vendet kandidate aktuale për anëtarësim mund të bashkohen me Bashkimin Evropian pa marrë të drejta të plota vote, shkruan Politico në një analizë të një propozimi të ri që duhet t’i japë një vrull të ri politikës së zgjerimit të BE-së.
Në fillim të vjeshtës, plani i Presidentit të Këshillit Evropian, Antonio Costa, për të hequr unanimitetin në vendimmarrje për politikën e jashtme dhe çështjet e zgjerimit të BE-së ishte në lajme. Megjithatë, kjo ide është braktisur tashmë pasi është refuzuar nga disa shtete anëtare.
Tani, qeveritë e shteteve anëtare që mbështesin zgjerimin, si Austria dhe Suedia, duan t’i japin jetë të re procesit me një plan të ri.
“Anëtarët e mundshëm duhet të angazhohen për të hequr dorë nga të drejtat e tyre të vetos derisa të zbatohen reformat kryesore institucionale – siç është futja e votimit me shumicë të kualifikuar në shumicën e fushave të politikave. Zgjerimi nuk duhet të ngadalësohet nga shtetet anëtare individuale që bllokojnë reformat”, tha për Politico Anton Hofreiter, kryetar i Komitetit të Çështjeve Evropiane në Bundestagun gjerman.
Iniciativa do t’u lejonte vendeve në rrugën e anëtarësimit, si Ukraina, Moldavia dhe Mali i Zi, të gëzonin shumë nga përfitimet e anëtarësimit në BE, por pa të drejtën e vetos – diçka që qeveritë e BE-së e kanë parë gjithmonë si mjetin e fundit për të parandaluar politikat e padëshirueshme.
Ideja pas propozimit, i cili po diskutohet në mënyrë joformale midis shteteve anëtare dhe Komisionit, është se vendet e reja mund të bashkohen në kushte më fleksibile, pa pasur nevojë të ndryshojnë traktatet themelore të BE-së, të cilat disa qeveri e shohin si një mision të pamundur.
Plani që anëtarët e rinj të bashkohen pa të drejtë vote të plotë do të “siguronte që ne të mbetemi të aftë të veprojmë edhe në një BE të zgjeruar”, thotë Hofreiter, duke shtuar se po merr sinjale të qarta nga bisedimet me përfaqësuesit e vendeve të Ballkanit Perëndimor se kjo qasje konsiderohet konstruktive dhe e realizueshme.
Kërkesa që vendet e reja të mos anëtarësohen derisa BE-ja të reformojë mënyrën e funksionimit të saj rrezikon që zgjerimi të “mbahet prapa nga dera e pasme”, shtoi ai.
Ky veprim përkon me pakënaqësinë në rritje në Evropën Lindore dhe vendet kandidate të Ballkanit Perëndimor, të cilat kanë zbatuar reforma të thella të brendshme, por ende nuk janë më afër anëtarësimit, pavarësisht se kanë aplikuar vite më parë.
Udhëheqësit nga vendet e Ballkanit Perëndimor — Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia, Kosova, Mali i Zi dhe Serbia — do të takohen me udhëheqësit evropianë të mërkurën në Londër në samitin e “Procesit të Berlinit”, i cili do të përqendrohet në forcimin e integrimit midis këtyre vendeve në përgatitje për anëtarësim në BE.
