The Guardian
“Ai që shpëton vendin e tij nuk shkel asnjë ligj,” shkroi Donald Trump pasi nisi mandatin e tij të dytë – ndoshta i trimëruar nga vendimi tronditës i Gjykatës së Lartë vitin e kaluar mbi imunitetin presidencial, i cili, sipas shumëkujt, i dha mbajtësit të detyrës pushtet pothuajse monarkik.
Miliona amerikanë pritet të reagojnë ndaj fuqisë në rritje të presidentit në protestat “No Kings” (Pa Mbretër) që do të zhvillohen në të gjithë SHBA-në të shtunën. Demonstratat vijnë ndërsa ish-zyrtarë të inteligjencës dhe të sigurisë kombëtare paralajmërojnë se vendi po rrëshqet drejt një “autoritarizmi konkurrues”, ku zgjedhjet dhe gjykatat ekzistojnë formalisht, por manipulohen sistematikisht nga ekzekutivi.
Sistemi i drejtësisë nuk është një shtesë luksoze e demokracisë, por një element thelbësor dhe përbërës i saj. Ai është tashmë i rrezikuar, jo vetëm nga mbushja e gjykatave me gjyqtarë të emëruar nga z. Trump, faljet për pjesëmarrësit në sulmin e 6 janarit që goditën policinë, dhe shpërfillja e vendimeve gjyqësore që kufizojnë veprimet e ekzekutivit, por edhe nga përdorimi abuziv i drejtësisë për qëllime politike.
SHBA po zbret nga “sundimi i ligjit” drejt “sundimit përmes ligjit”: nga ligji si kufizim ndaj pushtetit ekzekutiv – i zbatuar pa frikë dhe pa favor – në ligjin si armë e tij.
Të enjten u njoftua ndjekja penale e John Bolton – objektivi i tretë politik me profil të lartë që z. Trump ka goditur brenda një muaji. Letitia James, prokurorja e përgjithshme e Nju Jorkut që e kishte paditur me sukses Trumpin për mashtrim, u akuzua për mashtrim hipoteke; ndërsa ish-drejtori i FBI-së James Comey, nën drejtimin e të cilit Byroja hetoi ndërhyrjen e Rusisë në zgjedhjet e vitit 2016, u akuzua për një deklaratë të rreme ndaj Kongresit. Të dy i mohojnë akuzat.
Z. Trump e tha hapur atë që zakonisht fshihet, në një postim në rrjetet sociale – duket se i publikuar pa dashje – ku i bënte thirrje prokurores Pam Bondi të vepronte ligjërisht kundër znj. James, z. Comey dhe senatorit demokrat Adam Schiff:
“Më kanë shkarkuar dy herë dhe më kanë ngritur akuza (5 herë!) PËR ASNJË GJË. DREJTËSIA DUHET TË VIHET NË VEND, TANI!!!”
Akuza ndaj z. Bolton për keqpërdorim të supozuar të informacionit të klasifikuar – të cilën ai e mohon, duke e krahasuar me spastrime staliniste – është disi ndryshe. Akuzat e tjera u ngritën pas emërimit të një ish-avokati personal të z. Trump si prokuror. Ndërsa ky rast u ndoq gjatë presidencës së Bidenit dhe një prokuror karriere miratoi ngritjen e akuzave.
Megjithatë, administrata reagoi me shpërfillje kur sekretari i mbrojtjes Pete Hegseth ndau detaje të sulmeve të planifikuara ushtarake me të afërm dhe një gazetar përmes një aplikacioni mesazhesh komercial.
Z. Trump ka shprehur haptazi armiqësinë e tij ndaj z. Bolton – ish-këshilltar për sigurinë kombëtare i kthyer në kritik të ashpër – madje duke i hequr edhe rojen e sigurisë. Ai bën thirrje rregullisht për arrestimin e kundërshtarëve, përfshirë gjyqtarë që pengojnë administratën e tij, si dhe JB Pritzker, guvernatorin e Illinois, dhe Brandon Johnson, kryetarin e bashkisë së Çikagos, pasi demokratët kundërshtuan dislokimin e trupave në qytet.
Z. Trump e ka shitur hakmarrjen personale si drejtësi politike, duke bërë fushatë me parullën “Unë jam hakmarrja juaj”. Dhe ka qenë jashtëzakonisht i suksesshëm. Në një sondazh të fundit, një e treta e republikanëve mbështetën idenë që qytetarët amerikanë që kundërshtojnë presidentin duhet të dëbohen.
Administrata e ka paraqitur tashmë protestën e së shtunës si një kërcënim ndaj rendit publik. Triumfi politik i Trumpit është ndërtuar mbi shpalljen e krizave për të devijuar vëmendjen ose për të justifikuar fshirjen e garancive demokratike.
Ky është një manual i vjetër, dhe jo më pak frikshëm për shkak të njohjes së tij.
Është armatosja e një pjese thelbësore të demokracisë amerikane që përbën emergjencën e vërtetë.
