Donald Trump sugjeroi vendosjen e trupave kineze si paqeruajtës në Ukrainën e pasluftës, duke i dhënë mbështetje një propozimi të paraqitur fillimisht nga Vladimir Putin i Rusisë, sipas katër personave të informuar mbi diskutimet, raporton Financial Times.
Trump propozoi të ftojë Kinën të furnizojë paqeruajtës për të monitoruar një zonë neutrale përgjatë vijës së frontit prej 1 mijë e 300 km të Ukrainës, si pjesë e një marrëveshjeje paqeje me Rusinë në një takim me udhëheqësit evropianë dhe presidentin e Ukrainës në Shtëpinë e Bardhë javën e kaluar, sipas njerëzve.
“Kjo është e rreme”, tha një zyrtar i lartë i administratës Trump, duke shtuar se nuk kishte pasur “asnjë diskutim për paqeruajtësit kinezë”.
Ideja kundërshtohet nga kryeqytetet evropiane dhe është refuzuar më parë nga Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky për shkak të mbështetjes kritike të Pekinit për përpjekjet e luftës së Rusisë.
Takimi i javës së kaluar ishte pjesë e diskutimeve të vazhdueshme mbi zbatimin e një armëpushimi të mundshëm, garancitë perëndimore të sigurisë që do t’i ofrohen Ukrainës dhe strukturën e çdo marrëveshjeje pas konfliktit.
Trump i ka shtyrë të dyja palët të bien dakord për një marrëveshje paqeje, por Moska dhe Kievi mbeten larg njëri-tjetrit në detaje të rëndësishme, duke përfshirë kontrollin territorial të pasluftës.
Zyrtarë të lartë ushtarakë dhe politikë nga SHBA-të, Ukraina dhe kryeqytetet kryesore evropiane kanë diskutuar një strukturë në të cilën një zonë e demilitarizuar e patrulluar nga paqeruajtës neutralë do të vendoset si shtresa e parë e një marrëveshjeje paqeje.
Përfaqësuesit rusë e ngritën për herë të parë idenë e paqeruajtësve kinezë në kontekstin e një kuadri garancie sigurie gjatë negociatave të hershme midis Rusisë dhe Ukrainës në Stamboll në pranverën e vitit 2022.
Propozimi i Rusisë në atë kohë deklaroi se “shtetet garantuese” që ishin nënshkruese të një traktati të ardhshëm paqeje – SHBA-të, Mbretëria e Bashkuar, Franca, Kina dhe Rusia – do të vinin në mbrojtje të Ukrainës në rast të një sulmi të ri ndaj vendit.
Ky rregullim ishte dhe mbetet një nismë e parealizuar për Ukrainën, pasi Rusia po propozonte që të gjitha shtetet garantuese do të duhej të miratonin çdo përgjigje nëse Ukraina sulmohej, që do të thotë se Rusia do të ushtronte veto mbi çdo ndërhyrje ushtarake.
Propozimi i mëparshëm rus u bë kur Moska kishte ndikim të konsiderueshëm ndërsa pushtonte territorin përreth Kievit. Zelensky i braktisi ato bisedime pasi trupat e tij i dëbuan rusët nga rajoni dhe zbuluan prova për krime lufte në qytetet në veri të kryeqytetit.
Kina ka thënë se është e hapur për të luajtur një “rol konstruktiv” në zgjidhjen e luftës pasi Rusia kohët e fundit sugjeroi se Pekini mund të jetë një nga garantuesit e sigurisë së Ukrainës sipas një marrëveshjeje paqeje.
